Guia docente 2010_11
Facultad de Filología y Traducción
Grao en Estudos de Galego e Español
 Materias
  Panorama da literatura galega II
   Contidos
Tema Subtema
As Irmandades da Fala 1.1. Organización e definición ideolóxica.
1.2. Dúas figuras fundamentais: Antón e Ramón Vilar Ponte.
2. O proxecto cultural das Irmandades ou a configuración dun sistema literario.
2.1. Liñas de actuación.
2.2. Creación e/ou consolidación de infraestruturas culturais.
3. Renovación, difusión e popularización da prosa.
3.1. As coleccións de novela curta.
3.2. A renovación temática e estética: tendencias e autores: Leandro Carré. X. Magariños. X. Lesta Meis. Outros autores.
3.2.1. Análise literaria dalgunha destas obras.
4. O teatro: a vontade de creación dun teatro nacional.
4.1. Problemas da dramaturxia galega no tempo das Irmandades.
4.2. A praxe teatral das Irmandades.
4.2.1. A creación de infraestruturas teatrais.
4.3. A renovación temática e estética: Tendencias e autores: Ramón Cabanillas. Armando Cotarelo. Leandro Carré. Xaime Quintanilla. Antón Vilar Ponte. Outros autores.Outros autores.
5. A poesia no tempo das Irmandades.
5.1. Ramón Cabanillas.
5.1.1. Biografía e obra literaria.
5.1.2. Estética e evolución literaria.
5.1.3. Análise literaria de Da Terra Asoballada.
5.2. Antonio Noriega Varela e os problemas de periodización da súa obra.
6. Outros poetas epígonos do Rexurdimento: Gonzalo López Abente. Victoriano Taibo García. Xerardo Álvarez Limeses. Antonio Rey Soto.
O grupo Nós: enxebrismo e universalismo 6.1. Caracterización do grupo.
7. Nós e a súa decisiva influencia no mundo cultural galego
7.1. O papel das elites intelectuais nos procesos de configuración do discurso nacionalista.
7.2. A configuración do discurso identitario na Galiza.
7.3. A capacidade de aglutinación de sectores e de grupos xeracionais arredor dun proxecto colectivo.
7.4. A conciencia da necesidade de proxección universal da cultura galega.
8. Actividades.
8.1. A revista Nós.
8.2. A consolidación da prosa: narrativa e ensaio.
8.3. O cultivo doutros xéneros: teatro e poesía.
8.4. A creación de estruturas e liñas de investigación para o coñecemento científico da Galiza: O Seminario de Estudos Galegos.
9. Integrantes: Vicente Risco, Ramón Otero Pedrayo, Alfonso D. R. Castelao, Florentino Cuevillas, Antón Lousada Diéguez. Outros autores.
Percurso vital e ideolóxico de Vicente Risco 9.1. A personalidade intelectual de Vicente Risco.
10. Obra literaria.
10.1. Obra ensaística: teoría política, filosofía, crítica literaria e literatura de viaxes.
10.2. Obra narrativa.
10.2.1. Primeira produción: as pegadas do Modernismo.
10.2.2. A interpretación idílica da Terra.
10.2.3. Sátira e escepticismo.
10.2.4. A modernidade entre a decadencia e o nihilismo.
10.3. Obra dramática.
10.4. Obra lírica.
Percurso vital e ideolóxico de Otero Pedrayo 10.5. A personalidade intelectual de Otero Pedrayo.
11. Obra narrativa.
11.1. Propostas de clasificación da narrativa.
11.2. O proceso de ficcionalización da historia na narrativa oteriana.
11.3. Ideoloxemas nacionalitarios na narrativa oteriana.
12. Obra ensaística.
12.1. Interrelación entre xéneros na obra de Otero Pedrayo.
13. Obra dramática e obra poética.
14. Recepción da obra oteriana no seu tempo e na literatura posterior.
As experiencias vangardistas na Europa de comezos de século 14.1. Caracterización xeral das vangardas galegas.
14.2. Medios de difusión.
15. Principais liñas da vangarda poética.
15.1. Entre a tradición e a renovación poética.
15.2. O Neopopulismo imaxinista / hilozoísta: Luís Amado Carballo.
15.3. O Neotrobadorismo: Fermín Bouza Brey e Álvaro Cunqueiro.
15.4. As experiencias vangardistas: Manuel Antonio e Álvaro Cunqueiro.
16. A narrativa da “Nova Xeración Galega”
16.1. Narradores nunha xeración de poetas
16.2. Rafael Dieste e Os arquivos do Trasno.
17. O teatro.
17.1. Rafael Dieste e A fiestra valdeira.
17.2. Outros autores.
Da República ao exilio: guerra, represión e diáspora 17.3. Galiza nos primeiros anos do franquismo
17.4. Ambiente cultural nos centros da emigración.
17.5. Actividade política e cultural da diáspora galega
17.5.1. Castelao en América.
18. A poesia do exílio:
18.1. Luís Seoane
18.2. Outros autores: Lorenzo Varela
19. A narrativa: o testemuño da Guerra Civil.
19.1. Ramón de Valenzuela
19.2. Antón Alonso Ríos
19.3. Silvio Santiago
19.4. A narrativa curta
20. Actividade teatral e escrita dramática.
20.1. Teatro popular
20.2. Teatro culto
A resistencia cultural no interior. Galaxia e os outros proxectos editoriais 21. A poesía de posguerra: a lenta recuperación da actividade cultural.
21.1. Principais correntes:
21.1.1. A continuidade das orientacións de preguerra: neotrobadorismo e neopopulismo.
21.1.2. Outras liñas temáticas: clasicismo, intimismo, preocupación existencial e poesía de carácter cívico.
21.2. Novas editoras e publicacións.
22. Problemas de agrupación xeracional. Algunhas clasificacións:
22.1. A Xeración da República e/ou a Xeración do 36.
22.2. A denominada Promoción de Enlace.
22.3. A “Escola da Tebra”.
23. Autores e produción poética.
23.1. Un poeta singular: Luís Pimentel.
23.2. A intersección de dúas xeracións: os “vellos” (A. Iglesia Alvariño, R. Carvalho Calero, Díaz Castro...) e os “novos” (Cuña Novás, Manuel María, Uxío Novoneyra, María Mariño...).
A narrativa de posguerra. Principais liñas temáticas e autores: 23.3. A tradición realista:
23.3.1. A continuidade da narrativa de Nós: R. Carvalho Calero.
23.3.2. O realismo popular: Ánxel Fole.
23.4. Novas orientacións:
23.4.1. O realismo fantástico: A. Fole e A. Cunqueiro.
23.4.2. A recreación doutros espazos literarios: A. Cunqueiro.
23.4.3. A narrativa de E. Blanco-Amor.
24. O ensaio do tempo de Galaxia: saudade, reflexión sobre a identidade e discurso científico.
25. O teatro: decadencia dos espectáculos e reinicio da escrita.
25.1. As actividades dramáticas
25.2. A literatura dramática: liñas temáticas
25.3. Autores e produción teatral:
25.3.1. Jenaro Marinhas del Valhe
25.3.2. Álvaro Cunqueiro
25.3.3. Ricardo Carvalho Calero
Álvaro Cunqueiro: datos bio-bibliográficos 26. A poética de Cunqueiro: caracterización / función da literatura.
27. A obra anterior á Guerra: neotrobadorismo e vangarda.
28. A obra de posguerra:
28.1. A poesía:
28.1.1. A continuación do neotrobadorismo
28.1.2. Derradeira entrega poética: Herba aquí e acolá.
28.2. A narrativa de ficción:
28.2.1. A difícil clasificación xenérica
28.2.2. Novelas e/ou libros de relatos
28.3. A obra dramática.
28.4. Xornalismo e ensaio
29. A recepción da obra de Cunqueiro
Eduardo Blanco-Amor: percurso vital e ideolóxico 30. A traxectoria poética de Blanco Amor.
31. A obra narrativa: o seu universo literario.
31.1. A Esmorga
31.2. Xente ao lonxe
31.3. Narrativa breve
32. A constante preocupación polo teatro
33. O ensaio
33.1. A reflexión literaria: o papel do escritor na sociedade.
34. Recepción e lecturas da obra de Blanco-Amor.
O contexto histórico- social da década dos 60 a. Mudanzas socio-económicas e conflitos sociais.
b. A reorganización clandestina do nacionalismo político.
c. A reorganización cultural: o asociacionismo.
35. A poesía de intervención.
a. Celso Emilio Ferreiro e a súa obra.
i. Introdución: Autopoéticas.
ii. Liñas temáticas.
iii. Estilo, lingua e métrica na obra de Celso Emilio.
iv. Análise literaria de Longa noite de pedra
b. Outros autores e obras: Manuel María, Méndez Ferrín, Bernardino Graña...
36. A narrativa.
a. Xosé Neira Vilas e a súa obra.
i. Clasificación da súa produción.
ii. Liñas temáticas.
iii. Estrutura, modalización, tempo, espazo e personaxes na narrativa de Neira Vilas.
iv. Análise literaria de Memorias dun neno labrego.
Caracterización xeral.
b. A situación político-social.
c. A situación do sistema cultural galego.
d. A problemática denominación deste grupo: xeración de 50, xeración de La Noche, xeración das Festas Minervais, Escola da Tebra, grupo Brais Pinto...
37. A poesía: renovación e compromiso.
a. Os problemas de periodización/agrupamento destes autores.
b. Características formais e temáticas.
c. Autores/as: Manuel María, Uxío Novoneyra, Xohana Torres, Bernardino Graña, Salvador García Bodaño, Antón Avilés de Taramancos, Xosé Luís Franco Grande, Xosé Luís Méndez Ferrín...
d. Análise de textos representativos desta etapa.
38. A Nova Narrativa.
a. Características formais e temáticas.
b. Autores/as e obras: Gonzalo R. Mourullo, Xosé Luís Méndez Ferrín, Mª Xosé Queizán, Xoán Casal, Camilo Suárez-Llanos, Carlos Casares, Xohana Torres...
c. A narrativa de X. L. Méndez Ferrín.
O novo marco político e as novas institucións culturais.
d. A función dos Premios.
e. Antoloxías e estudos.
39. A poesía. Últimas tendencias e grupos poéticos.
a. Dos epígonos da poesía de intervención ao esteticismo culturalista.
i. Os Novísimos da poesía galega.
ii. Textos e autores de especial relevancia neste proceso.
b. Liñas poéticas de cambio (1980-1990).
i. Os e as poetas da promoción dos 80.
ii. O culturalismo e a recuperación de discursos marxinalizados.
iii. A revisión do concepto de compromiso social.
iv. A ampliación temática.
v. A preocupación polos aspectos formais.
c. As últimas promocións: panorama de poesía galega dos 90.
i. Caracterización.
ii. Existe unha xeración poética dos 90?
40. O ensaio: auxe e diversificación.
a. O ensaio económico e político.
b. O ensaio sociolingüístico.
c. O ensaio literario.
d. O ensaio teolóxico e filosófico.
e. O ensaio antropolóxico.
f. O ensaio feminista.
Panorama da narrativa galega no último terzo do século XX. a. 1975-1985: unha década de consolidación e mudanza.
i. Contexto literario e tendencias narrativas.
ii. Principais narradores e narradoras.
b. 1985-2000: tendencias da narrativa máis recente.
iii. Caracterización xeral.
iv. Principais narradores e narradoras.
41. Panorama do teatro galego no último terzo do século XX.
a. O rexurdimento da actividade teatral no tardofranquismo: o Teatro Independente e o grupo Abrente.
i. Autores e obras.
b. O teatro profesional e o teatro institucional.
c. Tendencias do teatro actual.
i. Diversificación de liñas temáticas.
ii. Últimas promocións.
d. A literatura dramática.
i. O mundo editorial: revistas e coleccións de teatro.
Universidade de Vigo            | Rectorado | Campus Universitario | C.P. 36.310 Vigo (Pontevedra) | España | Tlf: +34 986 812 000