Educational guide 2020_21
Centro Universitario da Defensa na Escola Naval Militar de Marín (Pontevedra)
Grao en Enxeñaría Mecánica
 Materias
  Sensores navais
   Contidos
Tema Subtema
Tema 1. Introdución aos Sensores Navais 1.1 Conceptos básicos de sensores navais.
1.2 Bandas de frecuencia utilizadas.
1.3 Introdución aos sistemas radar.
1.4 Parámetros fundamentais dos sistemas radar: PRF/PRI, resolución en distancia, resolución angular, distancia máxima non ambigua, tempo de observación, ...
1.5 Radares monoestáticos, biestáticos e multiestáticos.
1.6 Radares pulsados e radares de onda continua.
1.7 Sección radar (RCS) e ecuación de alcance radar simplificada.
1.8 Diagrama de bloques simplificado dun sistema radar.
Tema 2. Radares pulsados 2.1 Principios básicos de funcionamento.
2.2 Relación sinal a ruído e probabilidade de detección.
2.3 Técnicas de integración de pulsos.
2.4 Perdas a ter en conta na ecuación de alcance radar:
2.4.1 Brancos fluctuantes.
2.4.2 Perdas por propagación.
2.4.3 Perdas por fenómenos atmosféricos.
2.4.4 Fontes de interferencia en sistemas radar: clutter, jamming, ...
2.5 Sección radar (RCS) e tecnoloxías stealth.
Tema 3. Radares de onda continua 3.1 Introdución:
3.1.1 Efecto Doppler.
3.1.2 Diferencias fundamentais entre un radar pulsado e un radar de onda continua.
3.2 Radares de onda continua e frecuencia modulada.
3.2.1 Con modulación en dente de serra (CHIRP).
3.2.2 Con modulación triangular.
3.3 Ecuación de alcance radar para sistemas de onda continua.
3.4 Vantaxes e limitacións dos radares de onda continua.
Tema 4. Procesado de sinal 4.1 Técnicas de compresión de pulsos.
4.1.1 Compresión de pulsos en frecuencia
4.1.2 Compresión de pulsos en fase
4.2 Sistemas MTI e Doppler pulsados.
4.3 PRF Staggering.
Tema 5. Sensores optoelectrónicos 5.1 Espectro óptico.
5.2 Sensores IR medio (térmicos).
5.3 Sensores IR próximo (visión nocturna, comunicacións IR).
5.4 Sensores noutras bandas do espectro óptico (UV, visible,...)
5.5 Emisores optoelectrónicos: Láser vs. LED.
5.6 Sensores optoelectrónicos: Fotodetectores.
5.7 Outros sensores e aplicacións: telémetros láser, luxómetros, LIDAR, etc.
Tema 6. Sensores acústicos e sistemas sonar 6.1 Introdución.
6.2 Oceanografía acústica.
6.3 Propagación acústica submarina.
6.4 Sistemas sonar activos e pasivos.
6.5 Ruido e reverberación.
Tema 7. Radares de propósito específico 7.1 Radares multifunción.
7.2 Radar secundario (IFF).
7.3 Radar de baixa probabilidade de interceptación (LPI).
7.4 Radar de apertura sintética (SAR).
Práctica 1: Introdución aos sistemas de teledetección e sistemas radar Esta práctica ten como obxectivo a familiarización do alumno cos conceptos básicos de todo sistema de teledetección. Mediante o uso de exemplos e scripts en Matlab, procederase a ilustrar conceptos como a resposta en tempo dun branco conformado por diferentes dispersores, a súa reflectividade coa distancia, a relación entre a resolución dun sistema, a sensibilidade e a probabilidade de detección, así como a resposta en frecuencia dun branco e a súa relación coas técnicas de espectro ensanchado.
Os alumnos poderán comprobar como determinadas técnicas comúns (integración de pulsos) contribúen de forma efectiva a aumentar a probabilidade de detección.
Práctica 2: Sistemas radar de onda pulsada (PW) O obxectivo fundamental desta práctica é que o alumno comprenda as diferenzas de funcionamento entre un sistema pulsado e un de onda continua, así como as súas diferentes aplicacións e as limitacións de cada un deles.
Dada a imposibilidade de dispor de múltiples radares de onda pulsada para grupos reducidos de alumnos, utilizaranse simuladores desenvolvidos en Matlab que mostran o funcionamento de ambos os sistemas en diferentes casos de estudo. Tendo en conta que os principios básicos dos sistemas pulsados son similares para radar, sonar e lidar, os alumnos adquiren soltura no manexo dun sistema de teledetección xenérico, grazas á flexibilidade dos simuladores para a localización de brancos en situacións de interese.
Introducirase igualmente o concepto de Sección Equivalente Radar (RCS) explicado en clases de teoría. Simularase a resposta radar de diferentes xeometrías e tipos de brancos en función da súa RCS. Analizaranse as técnicas básicas de invisibilidade ou técnicas stealth.
Analizarase o termo de perdas que introduce un branco fluctuante mediante os modelos de Swerling.
Práctica 3: Montaxe e análise dun radar de onda continua (CW) para detección de movemento Esta práctica ten como obxectivo que o alumno comprenda en profundidade o funcionamento e arquitectura dun radar de onda continua.
Para iso, realizarase a montaxe electrónica en protoboard dun sistema radar destas características no Laboratorio de Electrónica/Física. O alumno deberá ser capaz non só de realizar as montaxes de forma efectiva, senón de detectar e corrixir potenciais problemas que puidesen xurdir no circuíto, así como de dominar o manexo do equipamento de instrumentación presente no laboratorio e inherente á montaxe de dispositivos electrónicos.
Unha vez ensamblados os diferentes circuítos electrónicos, realizaranse unha serie de probas que se visualizarán mediante diferentes medios (osciloscopio, PC) para interpretación de resultados e detección e corrección de erros.
Práctica 4: Procesado de sinal radar Esta práctica ten como obxectivo que o alumno comprenda as principais técnicas de procesado do sinal radar, aplicables igualmente a outros sistemas de teledetección, como sistemas sonar ou lidar, entre as que se contan: compresión de pulsos en frecuencia e en fase, técnicas de filtrado anti-clutter ou sistemas MTI, PRF staggering, ...
Mediante a utilización de diferentes scripts en Matlab, o alumno poderá visualizar os efectos de cada unha das técnicas empregadas nestes sistemas, así como reforzar os conceptos fundamentais relacionados cos mesmos (resolución en distancia, banco de filtros Doppler, ...).
Práctica 5: Dispositivos optoelectrónicos Esta práctica ten como obxectivo que o alumno se familiarice cos diferentes sensores optoelectrónicos existentes, así como coas particularidades do espectro óptico.
Para iso, disporase no laboratorio de diferentes dispositivos optoelectrónicos que o alumno deberá aprender a operar baixo diferentes circunstancias. Entre outros, disporase de:
- Cámaras termográficas
- Visores de visión nocturna
- Telémetros LÁSER
- Luxómetros
- Emisores de luz LED e LÁSER
- Sensores de luz de diferentes bandas de frecuencia (fototransistores, fotodiodos, sistemas pasivos LDR,...)

Mediante o manexo dos mesmos, o alumno deberá adquirir a capacidade de diferenciar as características e limitacións de cada un destes sistemas.
Práctica 6: Acústica submarina Esta práctica ten como obxectivo a comprensión do funcionamento das sondas ultrasónicas de profundidade nun modelo a escala, así como a aplicación e problemática das comunicacións submarinas mediante un módem acústico.
Para a realización desta práctica o alumno contará cun modelo de soar a baixa escala, implementado cun transductor de alta frecuencia e tanques de auga de baixa capacidade nos que se colocarán diferentes elementos no fondo do mesmo simulando o fondo mariño, así como distintos dispositivos que emulen posibles brancos/cargas de profundidade a diferentes alturas.
O alumno deberá aprender a utilizar un sensor de ultrasonidos así como unha estación receptora, cuxa sinal adquirido deberá ser procesada con algún software de procesado e visualización de imaxes para a súa interpretación posterior (Matlab, Jupyter Notebook,...).

Así mesmo, utilizarase o equipamento no laboratorio para a implementación e montaxe dun sistema de comunicacións submarino, do que o alumno deberá non só entender o funcionamento e os potenciais problemas inherentes a este tipo de comunicacións, senón que deberá analizar o tipo de comunicación empregado (sinal transmitido, modulación,...) para extraer os parámetros que determinan a calidade da transmisión (réxime binario, taxa de erro de bit,...).

Xeneralizaranse os conceptos adquiridos nesta práctica a un sistema a maior escala, analizando os potenciais problemas (ou vantaxes) que poderían xurdir.
Práctica 7: Sistemas de guerra electrónica e defensa antimísil en buques de superficie Esta práctica ten como obxectivo comprender o funcionamento en profundidade dos diferentes sistemas antimísil e de guerra electrónica con que contan na actualidade as diferentes unidades da Armada, tanto de Corpo Xeral como de Infantería de Mariña. Expertos militares explicarán, mediante exemplos, e apoiados por software de simulación e elementos audiovisuais, os diferentes sistemas de defensa antimísil a bordo dunha plataforma naval.
Universidade de Vigo            | Reitoría | Campus Universitario | C.P. 36.310 Vigo (Pontevedra) | Spain | Tlf: +34 986 812 000