Guia docente 2023_24
Facultade de Ciencias da Educación e do Deporte
Grao en Ciencias da Actividade Física e do Deporte
 Materias
  Fundamentos dos deportes colectivos I
   Contidos
Tema Subtema
1.- FUNDAMENTACIÓN TEÓRICA DO BALONMÁN TEMA 1. ASPECTOS TEÓRICOS BÁSICOS
1.1. Orixe e evolución do balonmán.
1.2. Contextualización do balonmán nos tres ámbitos de intervención
1.3. Terminoloxía, simboloxía e representación gráfica
2.- ESTRUCTURA FORMAL E FUNCIONAL DO BALONMÁN. TEMA 2. ANÁLISE DA ESTRUTURA DE XOGO DE O BALONMÁN
2.1. Análise formal
2.2. Análise funcional
2.3. Reglamento: análise desde o punto vista formal e funcional
2.3.1. Reglamento adaptado para fases de formación: Mini-balonmán
2.3.2. Reglamento non adaptado (convencional)
3. FUNDAMENTOS TÉCNICO-TÁCTICOS E DIDÁCTICOS DO BALONMÁN. TEMA 3. FUNDAMENTOS INDIVIDUAIS
3.1. As intencións técnico-tácticas dos roles estratéxicos (o que)
3.1.1. Porteiro.
3.1.2. Ofensivos: ACB e ASB
3.1.3. Defensivos: DASB e DACB.
3.1.4. Metodoloxía práctica específica das intencións técnico-tácticas individuais (táctica individual)

TEMA 4. FUNDAMENTOS COLECTIVOS: TÁCTICOS GRUPAIS E DE EQUIPO (SISTEMAS)
4.1. Táctica Colectiva de Grupo (Táctica Grupal)
4.1.1. Ofensivos
- Elementais (superioridade): Situacións de
Asimetría Táctica (en superioridade)
- Simples (igualdade): Circulación do Balón / ou
Circulación dos Xogadores
- Básicos: Pase e vai. Penetracións sucesivas.
Cruces. Cortinas. Permutas. Bloqueos.
Pantallas.
- Complexos: Circulacións Complexas.
Procedementos Tácticos (en Situacións
Especiais)
4.1.2. Defensivos
- Inmediatos: repartición inicial de zonas e tarefas ou distribución de responsabilidades
- Preventivos: Basculación. Cobertura.
- Reactivos: Defensa ante o Pase e Vai.
Deslizamento, a Barreira Dinámica. Dobraxe.
Cambio de Opoñente (e Contrabloqueo).
Colaboración Defensa-Porteiro
- Activos: Flotación. Ataque ao Impar. Dous
Contra Un
4.1.3. Metodoloxía práctica específica da táctica colectiva: fases de aprendizaxe
- Fase de aprendizaxe inicial globalizado
- Fase de aprendizaxe específica analítico e en postos específicos
- Fase de perfeccionamento.

4.2. Táctica Colectiva de Equipo
4.2.1. Sistemas
- Ofensivos: Ataque posicional, Contraataque
- Defensivos: Defensa ao ataque posicional, Repregamento defensivo.
4.2.2. Metodoloxía práctica específica
- Formas de xogo para o desenvolvemento dos sistemas
ou Xogo libre
ou Xogo dirixido: Xogo posicional ou en postos específicos. Xogo circulante ou en circulación
ou Xogo prefabricado (xogadas)
4.- O PROCESO DE INICIACION DEPORTIVA NO BALONMÁN TEMA 5. O PROCESO DE FORMACIÓN DE O DEPORTISTA DE DEPORTES DE COOPERACIÓN-OPOSICIÓN: O MODELO TÁCTICO.
5.1. Interpretación conductista vs cognitivista de a persoa-deportista (e a súa motricidad-conduta)
5.2. Perspectivas ou teorías históricas de a aprendizaxe (orixe de as metodoloxías)
5.2.1. Asociacionista
5.2.2. Globalizada ou de a forma.
5.2.3. Fenómeno-estructuralista (modelo sistémico)
5.3. Metodoloxías
5.3.1. Analíticas
5.3.2. Globalistas
5.3.3. Ecléctica: xogos modificados/reducidos aplicados a a iniciación, utilizando a procura como estratexia.
5.4. Etapas en o proceso de formación de o deportista
5.5. Categorías de competición vs etapas de formación

TEMA 6. PERCEPCIÓN E CONDUTA TÁCTICA EN O BALONMANO
6.1. Aspectos básicos e bases neurofisiológicas
6.2. Percepción visual consciente e inconsciente
6.3. Aprendizaxe consciente e inconsciente
6.4. Visión central e visión periférica:
6.5. As estratexias visuais
6.6. Percepción e creatividade
6.7. Recomendaciones metodolóxicas para a adquisición de as estratexias visuales.

TEMA 7. MODELOS DE INICIACIÓN DEPORTIVA
7.1. Tradicionais Técnicos vs Comprensivos
7.2. Verticais vs Horizontais (principio de transferencia)
7.3. Tipologías de Modelos Comprensivos
7.3. Outros modelos de iniciación deportiva: Educación Deportiva, Responsabilidade Persoal e Social, etcétera.
7.4. Idade e etapa de formación, correspondencia segundo modelos.

TEMA 8. MODELOS DE INICIACIÓN A Os DEPORTES DE COOPERACIÓN-OPOSICIÓN. ETAPAS Ou FASES DE ENSINO-APRENDIZAXE.
8.1. Exemplos de diversos autores.
8.2. Análise de vantaxes e desventajas de cada modelo para a adquisición de diferentes aspectos individuais e colectivos de xogo
8.3. Elementos didácticos de cada fase de xogo.
Avaliación inicial ou identificación de o nivel de xogo: análise de comportamentos observados vs desexados
Definición de obxectivos didácticos: toma de decisións sobre a fase de o modelo a ensinar-aprender (adestrar).
Selección de contidos didácticos
Situacións prácticas (actividades)
Recomendaciones metodolóxicas

TEMA 9. Profundización en os elementos didácticos para o ensino-aprendizaxe de a táctica grupal colectiva.
9.1. Características fundamentais de as tarefas tácticas
9.2. Elementos básicos de a estrutura xeral de o modelo táctico
9.3. Variables ou compoñentes operativos básicos de o modelo táctico. Deseño de situacións de ensino-aprendizaxe
9.4. Exemplo de Teorías elaboradas para o deseño de situacións tácticas (Ej. Teoría escalonada de Roth)
9.5. Deseño de Sesións
9.5.1. Estructura dunha sesión
9.5.2. Proposta de situacións/tareas didácticas para cada fase do modelo de iniciación elixido.

TEMA 10. BALONMANO RECREATIVO PARA TODOS
11.1. Persoas con necesidades educativas específicas
10.1.1. Discapacidad visual
10.1.2. Discapacidad motriz (cadeira de rodas)
10.2. Outros ámbitos e obxectivos
10.2.1. Recreativo en contorna natural: balonmano praia

CONTIDOS DE BALONCESTO (BLOQUES TEMÁTICOS) TEMAS E SUBTEMAS
1. Característica principais do xogo. 1.1 Xogadores/as.
1.2 Obxectivos.
1.3 Espazo de xogo.
1.4 Tempo de xogo.
1.5 Carga de partido.
1.6 Antecedentes historicos.
2. Regras fundamentais 2.1 Regras FIBA.
2.2 Regras NBA.
2.3 Comparativa FIBA - NBA.
3. Demandas físicas e fisiolóxicas do partido 3.1 Carga física.
3.2 Carga fisiolóxica.
3.3 Perfil de rendemento.
4. Fundamentos técnicos e tácticos do xogo. 4.1 Accións técnicas na fase ofensiva.
4.2 Accións técnicas na fase defensiva.
4.3 Principios tácticos fundamentais.
4.4 Sistemas tácticos ofensivos.
4.5 Sistemas tácticos defensivos.
6. Planificación e organización do proceso de adestramento en baloncesto. 6.1 Modelos principais de planificación e a súa adaptación ós formatos mais habituais de competición.
6.2 Unidades básicas de planificación: deseño de tarefas, sesións e ciclos de preparación.
6.3 Aspectos básicos do proceso return to play.
7. Lesións mais frecuentes en baloncesto. 7.1 Prevalencia.
7.2 Factores de risco.
7.3 Prevención.
8. Análisis do rendemento individual e colectivo 8.1 Obxectivos.
8.2 Métodos.
8.3 Análise de resultados
8.4 Aplicacións prácticas: plan de partido e confección de plantillas.
Universidade de Vigo            | Reitoría | Campus Universitario | C.P. 36.310 Vigo (Pontevedra) | España | Tlf: +34 986 812 000