| Tema |
Subtema |
| 0. ORGANIZACIÓN DO CURSO. |
Desenvolvemento da materia. Técnicas de avaliación do alumno: obxectivos e métodos da materia. |
SECCIÓN I.
1. INTRODUCIÓN Á ECOLOXÍA.
|
Ecoloxía e ecoloxismo. O método científico. Ecosistema. Niveis de organización biolóxica e subdivisiones da Ecoloxía. O concepto de bosque. Bosques e plantacións: diferenzas e similitudes. O concepto de sustentabilidade. Servizos ecosistémicos. O problema demográfico (implicacións do crecemento humano para os recursos naturais). Introdución á economía ecolóxica, a pegada ecolóxica. |
SECCIÓN II. O AMBIENTE
2. AXUSTE ENTRE OS ORGANISMOS E O AMBIENTE. |
Adaptación vs. aclimatación. Selección natural. Ecotipos. Factores ecolóxicos: condicións e recursos. Tolerancia. Nicho. Lei do mínimo. |
| 3. PRINCIPAIS FACTORES AMBIENTAIS E ADAPTACIÓN BIOLÓXICA. |
Efectos ecolóxicos da radiación solar (índice de superficie foliar, fotosíntesis, fototropismo, fotoperiodismo, morfoloxía). A temperatura e os organismos (limiar térmico, Q10, adaptacións). Humidade atmosférica (efecto Fhoen, interceptación, evapotranspiración, adaptacións). Efectos do vento sobre a vexetación (variabilidade, adaptacións, importancia forestal). Adaptacións ao lume. |
SECCIÓN III. ECOLOXÍA DE POBOACIÓNS
4. DEMOGRAFÍA E DINÁMICA POBOACIONAL.
|
Concepto de poboación. Tamaño poboacional. Tipos de individuos. Crecemento poboacional. Ecuación fundamental da dinámica poboacional. Dinámica poboacional denso independente: modelo exponencial. Dinámica poboacional denso dependente: competencia intraespecífica, capacidade de carga, modelo loxístico, efecto Allee. Táboas de vida. Estrutura poboacional. Curvas de supervivencia. |
| 5. EXPLOTACIÓN E CONTROL DAS POBOACIÓNS. |
Concepto de rendemento optimo. Modelos de explotación (as cotas fixas). Principios para a explotación das poboacións (regulación do esforzo de explotación, inestabilidade, explotación dunha porcentaxe, modelos dinámicos). A explotación dos bosques. Técnicas de control de pragas (obxectivos, control químico, control biolóxico, control xenético, control integrado). |
| 6. INTERACCIÓNS (I): COMPETENCIA E DEPREDACIÓN. |
Diferenzas entre interaccións. Competencia intraespecífica. Competencia interespecífica. Tipos de competencia interespecífica. Modelo de competencia de Lotka e Volterra. Principio de exclusión competitiva. Coexistencia. Diferenciación de nicho. Modelo de Tilman: competencia por un ou máis recursos. Modelo de veciñanza. Caracterización dos depredadores: tipos. Modelo de depredación de Lotka e Volterra. Adaptacións do depredador (preferencia de dieta, respostas funcionais). Adaptacións da presa (morfolóxicas, químicas, de comportamento) |
| 7. INTERACCIÓNS (II): MUTUALISMO E DETRITIVORÍA. |
Concepto de mutualismo. Tipos de mutualismo. Simbiose. Descomponedores: bacterias e fungos. Detritívoros vs. descomponedores. Detritívoros do chan. Detritívoros acuáticos. Papel relativo de microflora e detritívoros. Interaccións detritívoro-recurso (detritus vexetal, feces, carroña). |
SECCIÓN IV. ESTRUTURA E ORGANIZACIÓN DOS ECOSISTEMAS
8. A COMUNIDADE BIOLÓXICA.
|
Concepto. Cerrada ou aberta. Concepto de ecotono (tipos, efecto de bordo, ecotonos entre bosque e pradería). Propiedades emerxentes das comunidades: estrutura (variabilidade espacial e temporal, sistemas terrestres e acuáticos, causas). Bioma. |
| 9. DIVERSIDADE |
Concepto e tipos de diversidade. Por qué conservar a biodiversidade? A medida da biodiversidade (índice de Shannon, diagramas de rango abundancia). Gradiente latitudinal de biodiversidade. Principais actividades forestais e o seu efecto sobre a biodiversidade. Técnicas para o mantemento da biodiversidade nas plantacións forestais. Principios da silvicultura ecolóxica. Certificación forestal |
| 10. A SUCESIÓN ECOLÓXICA. |
Concepto de sucesión. Perturbación. Hipóteses históricas sobre a sucesión. Tipos de sucesión. Comunidade climácica (historia do concepto, características). Mecanismos involucrados na sucesión (colonización, competencia, facilitación, inhibición, cambios ambientais). Modelos sucesionales (Horn, Tilman). Cambios no funcionamento dos ecosistemas durante a sucesión. Exemplos de sucesións. Importancia da sucesión na explotación dos bosques. |
| 11. PRODUCIÓN PRIMARIA. |
Concepto de ecosistema. Conceptos básicos(biomasa, produtor primario, produtividade primaria, produción primaria bruta e neta, respiración, produción secundaria, materia orgánica autóctona e alóctona). Organismos autótrofos. Tipos de fotosíntesis (plantas C3, C4 e CAM). Métodos de medida da produción primaria. Factores limitantes da produción primaria (comunidades terrestres e acuáticas). Variabilidade. Relación Produción: Biomasa en ecosistemas naturais. A produción dos ecosistemas forestais (factores que afectan á PPN dos bosques; PPN dos bosques e das plantacións monoespecíficas). |
| 12. FLUXO DE ENERXÍA. |
Termodinámica. Niveis tróficos. Cadeas e redes tróficas. Pirámides ecolóxicas. Diagramas de fluxo de enerxía. Eficiencia (fotosintética, de consumo, de asimilación, de produción neta, ecolóxica). Cambios no funcionamento dos ecosistemas durante a sucesión. Efectos da explotación dos bosques sobre o fluxo de enerxía. |
| 13. CICLOS DE MATERIA. |
Circulación dá materia. Ciclos biogeoquímicos (C, efecto invernadoiro, N, choiva aceda, P, eutrofización). Cambios non funcionamento dous ecosistemas durante a sucesión. Ciclos de elementos nos ecosistemas forestais |
SECCIÓN V. ECOLOXÍA APLICADA.
14. CONTAMINACIÓN.
|
Definición. Tipos de contaminantes. Contaminación atmosférica: A choiva aceda, o buraco na capa de ozono. Contaminación das augas: Funcionamento dos sistemas acuáticos, eutrofización. |
| 15. PRINCIPIOS BÁSICOS DA BIOLOXÍA DA CONSERVACIÓN. |
Número de especies que habitan o planeta. Valor das especies e ecosistemas (intrínseco, instrumental, peculiaridade). Procesos e causas de extinción (extincións históricas, efectos antrópicos). Xestión de ecosistemas. Factores sociais, económicos e políticos.Prácticas y seminarios |
PRÁCTICAS DE LABORATORIO, SEMINARIOS E PRACTICAS CON AXUDAS DE TIC
1. MODELOS DE CRECEMENTO POBOACIONAL |
Desenvolvemento de modelos matemáticos mediante programas de computador. |
| 2. MÉTODOS DE TRABALLO EN ECOLOXÍA DE CAMPO I |
Poboacións sésiles, cuadrantes, transectos, tamaño mínimo de mostras. |
| 3. MÉTODOS DE TRABALLO EN ECOLOXÍA DE CAMPO II |
Poboacións móbiles, método de captura-recaptura |
| 4. DISTRIBUCIÓN DE POBOACIÓNS |
Tipos de distribucións, identificación de distribucións |
| 5. ANÁLISE DE MOSTRAS DE ECOSISTEMAS FLUVIAIS |
DBO, índices biolóxicos |
| 6. ESTADO ECOLÓXICO E DE CONSERVACIÓN |
Sistemas fluviais e sistemas terrestres |
SAÍDAS DE CAMPO
1. ECOSISTEMAS DE BOSQUE
|
Medidas de diversidade |
| 2. ECOSISTEMAS FLUVIAIS |
Estimas biolóxicas e de calidade da auga |
